วจีสุจริตในโลกออนไลน์

วันนี้ขอนำบท​ความเล็กๆ​สั้นๆ​เรื่อง​ วจีสุจริต เข็มทิศการสื่อสาร ​ที่เขียน​โดย อาจารย์ ญาณภัทร ยอดแก้ว มาให้อ่านค่ะ​ สามนาทีก็จบแล้ว​

วจีสุจริตสำคัญมาก​ทั้งในการคุยกันต่อหน้าหรือผ่านโลกเสมือนจริง เช่น เฟซบุ้ค ไลน์ อินสตาแกรม ทวีตเตอร์ อีเมล์ ​และสื่อออนไลน์อื่นๆ​ ​ที่พวกเรามักหลงเพลิดเพลิน บางครั้งก็แสดงออกจนลืมรักษา​ความสุจริตในการสื่อสาร​ไป ​เนื่องจากอะไร​​ที่เม้าท์ๆ​มอยๆ​มันๆ​ มันช่างน่าฟัง น่าติดตาม น่าสนุก น่าไล้ค์ น่าสะใจ น่าแชร์ ​โดยเฉพาะการวิพากษ์วิจารณ์ผู้อื่น​โดยบิดเบือนข้อเท็จจริงเสียเล็กน้อย ตี​ความตามอารมณ์ตัว ยกตนว่าข่มท่าน คนไม่รู้​ที่​ไป​ที่มาก็หลงเชื่อ ​เพราะคนเรามัก​จะชอบฟังข่าวเสียๆ​ของคนอื่น

ยิ่งมีคนเชื่อในวจีอันไม่สุจริตมากเท่าไร อกุศลวิบากของผู้สร้างข่าวยิ่งแรงเท่านั้น​

คำพูดหรือการเขียน​เป็นวจีกรรมหนึ่ง​ ​โดยมีมโนกรรม​เป็นตัวกำหนด มโนกรรม​ที่​เป็นสุจริตก็​จะส่งวจีสุจริตให้เกิด กายสุจริตให้เกิด มโนกรรม​ที่​เป็นทุจริตก็สร้างวจีทุจริต ​และกายทุจริต (หรือการกระทำทุจริต) ให้เกิดในแนวเดียวกัน

​แต่ไม่เสมอ​ไป บางคน​แม้มีมโนทุจริตก็ยั้ง​ได้เสียทัน​เพราะศีลยังรักษา ยังพอมีสติรู้คิดอยู่​บ้าง เช่น มีคนมาบอกว่า​เพื่อนคนนั้น​​เอาเรา​ไปนินทา นึกโกรธ​เพื่อน​ที่ถูกอ้างถึง อยากด่าประจานใจแทบขาด ​แต่ยังพอมีสติ คิด​ได้ว่า ตัวเองไม่​ได้ยินมา​โดยตรง มี​แต่คนอื่นมาเล่า จริงแค่ไหนยังไม่รู้ ไม่ควร​ใช้อารมณ์โต้ตอบ ​เพราะ​จะมิใช่ปิยะวาจา มิใช่ทางสร้างสรรค์ มิใช่ทางแก้ปัญหา แถมยังผิดศีลข้อมุสาวาทอีก จึงยั้งเสีย​ได้ รอไว้เคลียร์​กับ​เพื่อนตอนใจเย็นกว่านี้

หรือบางคนมีใจวูบ เห็นทรัพย์​ที่​เขาวางเผลอไว้ ​เอา​ไปก็ไม่มี​ใครเห็น ​แต่ยั้งเสีย​ได้ไม่ยอมละเมิดศีลข้อลักทรัพย์ ​เพราะสำนึก​ได้ว่าของๆ​​ใคร ของ​ใครก็รัก ไม่ยอมตามอำนาจฝ่ายต่ำ อย่างนี้ ก็ถือ​เป็นผู้ฝึกตน​ที่มีสติ​และหิริโอตัปปะในระดับหนึ่ง​

บางคนมีมโนทุจริตแล้ว​ ไม่มีศีลหนักแน่นพอห้ามปรามตัวเอง​ได้ สติก็อ่อนแอ จึงหลงแสดงออก​ซึ่งวจีอันไม่สุจริต กล่าวคำ​ที่สร้าง​ความเคลือบแคลง ​ความร้าวฉาน ยุยง หวังสร้าง​ความแตกแยก บิดเบือนข้อเท็จจริง พูด​เอาตัวเองดูดี คนอื่นดูเสีย คนเหล่านี้เชื่อว่า​เพื่อนๆ​คงดูออกไม่ยากในโลกออนไลน์​ทั้งหลาย

คนลักษณะนี้ทำให้เข็มทิศการสื่อสารบิดเบี้ยว คนถูกพาดพิง​ได้รับ​ความเสียหาย คนฟังแล้ว​เชื่อก็หลงทางเสียเวลา เกิดมิจฉาทิฐิ​ไปด้วย คนพูดคนเขียนเองก็เสียเวลาเบนออกจากเส้นทางแห่งกุศลอย่างน่าเสียดาย คนฟังแล้ว​ไม่เชื่อก็นึกสมเพช​และปลีกตัวออกห่าง

​และสำคัญ​ที่สุด ​เขาผู้นั้น​​ได้สร้างมโนทุจริต วจีทุจริต ​และกายทุจริต สำเร็จแล้ว​ ไม่มี​ใคร​ต้องลงโทษต่อว่า​เขา ​เพราะอกุศลกรรม​ที่ทำไว้ ​จะบันทึกไว้ในคู่มือวิบากกรรมของ​เขาเอง ไม่มี​ใครมาลบออก​ได้ ยกเว้นว่า​เขา​จะสำนึกในสิ่ง​ที่ทำ ​และพยายามสร้างกุศล​ที่ยิ่งใหญ่มากพอ​ที่​จะทำให้อกุศลวิบากนั้น​​เป็นอโหสิ​ได้ หรือเจ้ากรรมนายเวรยอมอโหสิให้

คนเหล่านี้มีอยู่​ในโลกจริง​และโลกออนไลน์มากมาย​ เปรียบเหมือนบัวสี่เหล่า​ที่​พระพุทธองค์เปรียบเทียบไว้

ดังนั้น​ จึงขอชักชวน​เพื่อนๆ​เรามารักษาวจีสุจริต ​เพื่อให้เข็มทิศแห่งการสื่อสารของเราไม่บิดเบี้ยว เรา​จะ​ได้ไม่หลงทางเสียเวลากัน

​ความมีวจีสุจริต​จะทำให้โลกออนไลน์ของเราน่าอยู่​ ปลอดมลพิษทางวาจาด้วย ถือ​เป็นกุศลใหญ่​ที่ทำง่ายนิดเดียว

​โดย รจนา ณ บ้านธิ

 

จากใจ..บรรณาธิการ,
๑๑ พฤศจิกายน ๒๕๕๙