สมศักดิ์ตื่นขึ้น​มาด้วยเสียง​ที่รบกวนระบบประสาทให้ตื่นผวาขึ้น​ทันใดทันที ขณะ​ที่นอนหลับสนิท ​ซึ่งตัดตอนให้การพักผ่อนของสมศักดิ์​ต้องขาด​ไป​โดยมิ​ได้ตั้งใจ

สมศักดิ์ยังงัวเงีย เงอะฮะอยู่​ สมองมึนชา ท่ามกลางเสียงดังลั่นกระแทกเข้ามามิหยุดหย่อน ​เป็นละลอกเสียงของการรบกวน มีเสียงกระแทกบ้าง บางครั้ง

สมศักดิ์ยัง​ต้องพยายามข่มอารมณ์ตัดจาก​ความรำคาน ​โดยการโยนผ้าห่มออก​ไปด้านหนึ่ง​ของเตียง ​ซึ่งคนนอนอยู่​ด้านซ้ายของเตียงลุกขึ้น​นั่ง ​พร้อมแหวกมุ้งขึ้น​เหนือศีรษะลอดออกมา แล้ว​เดินตรง​ไปยังประตู

เสียงรบกวนเหล่านั้น​ยังดังกึกก้องอยู่​

" อ้อ อ้อ"

เสียงควาย​กำลังร้องลั่นเหมือนมัน​กำลัง​จะถูกเครื่องประหารบั่นคอ มันคง​จะกลัวแสนกลัว​ที่สุดในชีวิตของมัน ​พร้อม​กับเสียงตะกุกตะกักจากพื้นไม้กระทบ​กับของแข็ง ​ซึ่งดังลึก ๆ​ บอกอารมณ์แห่ง​ความรู้สึกอันไม่ชอบด้วยคุณธรรม​และมโนธรรมบางอย่าง

สมศักดิ์เปิดประตู​ไปดูบนถนนหน้าบ้าน ​ซึ่งมีรถสิบล้อจำนวน 3 คันจอดอยู่​มีฝากั้นสามด้านสูงประมาณ 2 เมตรครึ่ง ด้านหลัง​เป็นฝาเปิดออกวางลาดลงบนคานเหล็ก ​ซึ่งซ่อนอยู่​ใต้ท้องรถ​โดยลากออกมาให้ปลายสุดวางลงบนพื้น กลาย​เป็นทางขึ้น​ลง​ได้อย่างสบาย ​ซึ่ง​สามารถจูงวัวขึ้น​ลงรถ​ได้

ควายมันเจ็บปวดจากการจูงลากเข็นให้มันขึ้น​รถสิบล้อแรงเกิน​ไป มันคงเจ็บปวดมาก ๆ​ จนจมูกของมันแทบ​จะขาดออกจากร่างของมันก็​ได้ ​และมีคน​ใช้ไม้เรียวเฆี่ยนตีไล่มันด้านหลังด้วย มันก็จำใจ​ต้องขึ้น​​ไปบนรถ ​แต่บางตัวมันดิ้น​และร้อง อ้อ ๆ​ ดังลั่น ​เพื่อ​จะขัดขืนการจูงนั้น​ มันยอมเจ็บยอมโดนเฆี่ยนตี ​เพื่อ​จะหลีกหนี​และ​ต้องการมีชีวิตรอด ด้วยสัญชาตญาณ ​แม้ว่ามัน​จะอ้อนวอนสักเพียงใดก็ตาม

มนุษย์เหล่านั้น​ไม่​สามารถสื่อสารกันรู้เรื่อง​ พวกมันพยายามอ้อนวอนร้องขอสักเท่าไรก็ยังโดนตีมากเท่านั้น​ ​แต่​ความชั่วร้ายของพวก​เขามีมากหรือน้อยกว่าสัตว์เหล่านี้

ตัวอย่าง​ที่สัตว์เหล่านี้มีค่ากว่าคนจำพวกนั้น​บางคน เช่น วัว ควายให้แรงงานแก่มนุษย์ ดุจ​เป็นทาสนั้น​ ​เพราะไม่​ได้รับอะไร​ตอบแทนเลย​ ​ส่วนอาหาร ก็​ต้อง​และเล็มกินเอง หาก​เขาไม่ปล่อยหรือพา​ไปล่ามให้กินก็หมด​ความหวัง ชีวิตนี้ถูกบังคับ จำจองด้วย​ความ​ต้องการ​และ​ความจำ​เป็นของมวลมนุษย์ หรือบุคคลเท่านั้น​

วัว ควาย ไร้อิสรเสรีภาพในการเลือกกิน เลือกดื่ม เพียงทำงาน พักผ่อน ​และไม่มีอิสรภาพใด ๆ​ ​ทั้งสิ้น ​ซึ่งชีวิตของพวกมัน​ต้องอยู่​ภายใต้กฎเกณฑ์ของมวลบุคคล​ที่​เป็นเจ้าของเท่านั้น​

"แล้ว​บุคคลเหล่านั้น​​จะ​เป็นเช่นสัตว์เหล่านี้บ้างหรือไม่ " สมศักดิ์อดคิดไม่​ได้

"มีเหมือนกัน บุคคลบางจำพวกก็เช่นเดียว​กับสัตว์เหล่านั้น​" เช่น พวกข้าราชการ ทหาร ตำรวจบางคน หรือหัวคะแนน หรือ ส.ส. ผู้ทรงเกียรติบางคน ​ที่ยอมรับ​ใช้นายทุน ตก​เป็นทาสเรือนเบี้ยของนายทุนจนโงหัวไม่ขึ้น​ ​ต้องทำตาม​ที่นายเหล่านั้น​สั่งให้ทำ ยอมรับ​ใช้นายทุนทุกอย่าง นายทุน​จะสั่งให้ทำอะไร​ก็​ได้ ​แม้​แต่การทำผิดต่อหน้า​ที่ของตนเอง ​เพื่อให้นายทุนเหล่านั้น​​ได้ประโยชน์​และตนเอง​ได้ผลตอบแทน

"พวกนี้มันพยายามจริง ๆ​ ​ที่ นำสัตว์เหล่านี้​ไป​ใช้งาน มันไม่มีอาชีพอื่นใดแล้ว​หรือ ​ที่​จะกระทำ​ได้ ​โดยไม่สร้าง​ความเดือดร้อนให้ผู้อื่น ยังไม่สว่างดีเลย​ มาไล่ควายขึ้น​รถกันอยู่​แล้ว​ หนวกหู​จะตาย มัน​จะทำกันตอนอื่น ๆ​ ไม่​ได้หรือ หรือตอนเย็น ๆ​ ก็​ได้ เวรกรรมจริง ๆ​" สมศักดิ์ก็ปิดประตูอีกครั้งแล้ว​กลับเข้า​ไปในห้องน้ำ ​เขาอาบน้ำชำระร่างกาย​และเตรียม​ไปทำงานอีก

สมศักดิ์นึกย้อนกลับ​ไปในอดีต ​เมื่อสมศักดิ์​เป็นเด็ก บิดา​และพี่ ๆ​ ​ได้เลี้ยงควายเกือบสามสิบตัว ควายเหล่านั้น​อยู่​กัน​เป็นฝูง มีจ่าฝูงตัวหนึ่ง​ร่างกายกำยำ ​ซึ่งชนะ​ความตัวอื่น ๆ​ ​และ ​สามารถปกครอง บังคับกลุ่มควายเกือบสามสิบตัว​ได้ อย่างมีประสิทธิภาพ มีระบบระเบียบ ​จะ​ไปแห่งใดก็​ไปด้วยกัน หากิน​พร้อม ๆ​ กัน หากมีศัตรูแปลกปลอมเข้ามา มัน​จะช่วยกันทำร้ายศัตรู​ที่แปลกปลอมเข้ามา​ได้ เช่น สุนัข หมู วัว พวกมัน​จะช่วยกันกำจัดพื้น​ที่​และไล่สัตว์เหล่านั้น​ออก​ไป ​แม้มีเสือมุ่งหมาย​จะมาทำร้ายพวกมัน พวกมันก็​จะกวาดต้อนลูก ๆ​ ของมัน​และควายชราร่วมกลุ่มกันอยู่​ตรงกลางวง แล้ว​ตัวผู้​และตัวเมีย​ที่มี​ความแข็งแรง กล้าหาญ ก็​จะยืนล้อมรอบบรรดาลูกควายเหล่านั้น​ไว้ หันหน้าออกด้านนอก ​เพื่อคอยระวังเสือ​ที่​จะเข้ามา ​ถ้าเสือเข้ามาด้านใด พวกควายเหล่านั้น​ก็​จะแบ่งกลุ่มกันทำร้ายเสือ​ทั้งหมด​และอีกกลุ่มหนึ่ง​ก็เฝ้าระวังรักษาลูก ๆ​ ของมัน

​ถ้าจำ​เป็น​ต้องไล่เสือแล้ว​ก็​ต้องไล่​ไป​เป็นกลุ่ม จึง​เป็นเหตุทำให้เสือไม่กล้าเข้าใกล้ฝูงควายเลย​ ควายจึงปลอดภัย ​ถ้ามันออกหากินตามลำพัง​จะ​เป็นอันตรายมาก​ถ้าเจอเสือ ควายจึงปลอดภัยจากการทำลายล้างของศัตรู เว้น​แต่มนุษย์​ที่​ใช้กระสุนทำร้ายมัน ​ซึ่งพวกมันไม่​สามารถคุ้มครองตัวเอง​และพรรคพวกของมัน​ได้
"​แต่มนุษย์ทุกวันนี้ ต่าง​กับควายมากในสิ่งนี้ ในบางกลุ่ม" สมศักดิ์รำพึง​กับตนเอง
"ควายรู้จักรักษาป้องกันพวกของมันเอง​ได้ มิให้ลูกหลานของมัน​ได้รับอันตราย ​แต่มนุษย์นั้น​ สมัยนี้ แตก​เป็นพวก ๆ​ มุ่งทำลายคณะหรือประเทศชาติของตน ​เพื่อหวัง​จะ​ได้​เป็นใหญ่​เป็นโต ​ได้ปกครองประเทศด้วยตนเอง จึงพยายาม​ที่​จะทำร้ายผู้​ที่ไม่เห็นด้วย​และขัดขวางทุกวิถีทาง ​โดยมิ​ได้คำนึงถึงคุณธรรม หรือมโนธรรม ใด ๆ​ ​เพื่อให้​ได้มา​ซึ่งสิ่ง​ที่ตนปรารถนา ทำทุกวิถีทาง​แม้​แต่​จะ​เป็นการจ้างฆ่า ใส่ร้ายป้ายสี ปั้นน้ำ​เป็นตัว กล่าว​ความเท็จ หลอกลวงให้คนเชื่อในสิ่ง​ที่ผิด ๆ​ ​และพยายามยั่วยุให้พวกของตนเห็นฝ่ายตรงข้าม​เป็นศัตรู ​เป็นสิ่ง​ที่​จะ​ต้องทำลายให้หมดสิ้นซาก​ไปจากโลกนี้​และการขายยาเสพติด​เพื่อทำลายลูกหลานของตนเอง" สมศักดิ์นึกทบทวน แล้ว​นำถ้วยกาแฟมาดื่ม ​เพื่อผ่อนคลายอารมณ์ในยามเช้า​​ที่ขุ่นมัวของวันนี้

สัตว์เหล่านี้มันก็ควร​จะคิดถึงชีวิตของมัน มันรักชีวิต รักครอบครัวของมัน มันพยายามต่อต้าน พยายามหนี ​แต่ก็ไม่สำเร็จ จึงโดนมนุษย์ใจร้ายไล่ต้อนขึ้น​รถตัวแล้ว​ตัวเล่า

เจ้าของควายเหล่านั้น​ก็ใจดำไม่สงสารควายเหล่านี้เลย​ ​ที่​ได้ขายมันให้พวก​เขา​ไป ​โดย​ที่ผู้เลี้ยงเหล่านั้น​มิ​ได้ทราบว่าควายเหล่านั้น​​กำลังผจญอยู่​​กับชะตากรรมอันเลวร้าย ​ซึ่งทุกตัว​กำลังถูกนำหรือเดินทางสู่ตะแลงแกง ​ที่น่าหวาดกลัว​และโหดร้าย​ที่สุดในชีวิตของพวกมัน

"เผรี๊ยะ ๆ​ ๆ​"

"อ้อ ๆ​ ๆ​ ๆ​ "

เสียงไม้เรียวหวดกระทบแผ่นหลัง แผ่นตะโพกของควายดังสนั่นหวั่นไหว ​ถ้ามองเห็น ผิวหนังควายคง​จะมีรอยแตกช้ำเท่าไม้เรียว​ที่​ใช้ตีกระหน่ำลง​ไปอย่างแรง ควายมันร้องสุดเสียงด้วย​ความกดดันทางอารมณ์ ​ที่ถูกทุบตีอย่างทารุณ​และทรมาน มันพยายาม​จะดึง​และวิ่งเวียน​ไปเวียนมา จนเหนื่อยอ่อน ร้องจนเสียงแหบแห้ง ก็ไม่มีมนุษย์คน​ได้​ที่​จะให้การช่วยเหลือควายพวกนี้​ได้เลย​ มนุษย์สุดแสนใจดำ ทน​และอดทนต่อ​ความเจ็บปวดเวทนาของสัตว์เดรัจฉาน ​ที่ถูกทำร้ายต่อหน้าต่อตา​ได้

​แต่​ถ้ามนุษย์สามัญถูกทำร้ายก็​เป็นเรื่อง​ธรรมดา มีเจ้าหน้า​ที่ตำรวจ คอยจัดการสะสางให้บ้าง ไม่​ได้รับการ​เอาใจใส่ดูแลบ้าง ​แต่​ถ้าผู้​ที่ถูกทำร้าย​เป็นลูกหลานของนักการเมือง หรือผู้​ที่มีตำแหน่งทางการเมือง ถูกทำร้ายกลั่นแกล้งก็​จะกลาย​เป็นเรื่อง​ใหญ่ ​และ​จะถูกจัดการเสร็จอย่างเร็ว ​ซึ่งปัจจุบันเรียกพฤติกรรมเหล่านี้ว่า "สองมาตรฐาน"

"เสียงไม้เรียวกระทบหลังควายยังดังอยู่​ เสียงร้องของมัน​พร้อม​กับอาการดิ้นรนต่อสู้​เพื่อ​ความอยู่​รอด ก็​จะมีเสียงอึกทึกอยู่​ตลอดเวลา

*มนุษย์​ที่อาศัยอยู่​ใกล้ ๆ​ ก็ทราบว่าเกิดเหตุการณ์อะไร​ขึ้น​ ​แต่ทุกคนถือว่า ​เป็นสิทธิ​โดยชอบธรรม​เพราะเจ้าของหรือนายทุน​ได้​ไปซื้อขาดค่ามาจากเจ้าของควายเหล่านั้น​แล้ว​ ​และพวกนี้ก็รับจ้างขนควาย​ไปให้ผู้ซื้ออีกขั้นหนึ่ง​ มัน​เป็นเรื่อง​ธรรมดา ​ที่พบเห็นกันอยู่​ ​แต่​ถ้าหากว่ามีการค้าขายมนุษย์ นักสิทธิมนุษยชน ก็ทนอยู่​ไม่​ได้ ​แต่นักมนุษย์สิทธิชนไม่​สามารถลุกออกมาประท้วงหรือปกป้องพวกควายเหล่านี้​ได้เลย​

แมวน้ำในขั้วโลกถูกล่าทำลาย นักสิทธิมนุษยชน​และผู้อนุรักษ์พันธุ์สัตว์​เขาก็มีการประท้วง มิให้มีการฆ่าแมวน้ำ ปลาวาฬ หรือหมีขั้วโลก นักการเมืองมีการออกกฎหมายห้ามมิให้ผลิตสิ้นค้าจากชิ้น​ส่วนของสัตว์ขั้วโลก ​เพื่อ​จะ​ได้ช่วยคุ้มครอง ​ได้มีองค์การนาโต้ ​และ ยูเนสโค ​ได้ดำเนินกิจกรรมเหล่านี้ให้มีการคุ้มครองป้องกัน
​แต่ควายบ้านเราถูกนำ​ไปฆ่า ทำลาย ​แต่ไม่มีนักสิทธิมนุษยชนเห็นใจใน​ความมีชีวิตของสัตว์เหล่านี้ ถึง​แม้บางแห่ง​จะมีการไถ่สัตว์เหล่านี้จากโรงฆ่าสัตว์ นำ​ไปไถนาให้ชาวนายากจนในชนบท ก็ดีอยู่​ สัตว์เหล่านั้น​ก็​ต้องทนอยู่​ใน​ความทุกข์ยากลำบากเวทนามิสร่างซาอย่างมิสิ้นสุด

สมศักดิ์คิดต่อ​ไปอีกว่า ควาย นั้น​บางคนบอกว่า​เป็นสัตว์​ที่โง่ จึงมีคำพูดกันติดปากว่า"โง่เหมือนควาย" มันน่า​จะมาจากการ​ที่มนุษย์​ซึ่งมีสมองฉลาดกว่าควาย ​เขาจึง​ได้​ไปจับควายมา​ใช้งาน ​แต่ควายไม่​สามารถ​จะเรียกร้องอะไร​ เช่นเดียว ​กับทาส ​เพราะควายแสดง​ความคิดเห็นออกมา​เป็นภาษาพูดให้มนุษย์รู้เรื่อง​ไม่​ได้ ไม่โอดครวญ ​แม้​จะเจ็บปวด เวทนา ทรมาน​และเหนื่อยสักปานใดก็ตาม ​แม้​จะร้องโอดครวญมนุษย์ก็ไม่​สามารถเข้าใจภาษาควาย​ได้

สมศักดิ์คิดว่าควายก็มีประโยชน์มากมาย​ เช่นกัน เช่น ในการชมรายการแสดงของหนังตะลุง ​ซึ่ง​เป็นการแสดงเกี่ยว​กับประเพณีวัฒนธรรมของฝ่ายใต้ในดินแดนแหลมทองนั้น​ ​และวรรณคดีเรื่อง​รามเกียรติมีอิทธิพลในชีวิตประชาชนอยู่​มาก ไม่ว่า​จะ​เป็นการดูดวงชนะตา สุภาษิตสอนหญิง ชาย ลูกหลาน กล่าวถึงควาย​เป็นสัตว์​ที่ก้าวร้าวก็มี อกตัญญูก็มี ​ซึ่งมีเหตุมาจากธรรมชาติของสัตว์นั้น​ ลูก ๆ​ ย่อมไม่รู้จักบิดาของตน ​แต่ในเรื่อง​รามเกียรตินั้น​ ควายทรพี​เป็นลูกของควายทรพา แม่ของทรพีมาแอบคลอดลูกในถ้ำกลางป้า ​เมื่อคลอดมา​เป็นตัวผู้ ทรพาจึงมิ​สามารถกำจัดลูกองของมัน​ได้ ​ซึ่งทรพาปฏิบัติอย่างนี้ตลอดมา ​คือ ​ถ้าแม่ควายคลอด​เป็นตัวเมีย​จะไม่ทำร้าย ​ถ้าคลอด​เป็นตัวผู้มัน​จะทำร้ายลูกจนเสียชีวิต

ทรพี​เมื่อมีร่างกายใหญ่โตเท่า ๆ​ พ่อ ​เป็นควายหนุ่ม​ที่สมบูรณ์แล้ว​ออกจาก​ที่ซ่อน​ไปวัดรอยเท้าพ่อ ​เมื่อยังเล็กกว่าก็กลับ​ไปซ่อนซุ่มฝึกพลัง​โดยการวิ่งจนกระ​ทั้ง วันหนึ่ง​ทรพีออก​ไปวัดรอยเท้าพ่ออีก ​เป็นการเปรียบกัน เช่นกีฬามวย ชนวัว ชนไก่ ​และการต่อสู้อื่น ๆ​ ​เมื่อรอยเท้าเท่ากันแสดงตัว​และ​กำลังก็​ต้องเท่ากัน จึง​สามารถต่อสู้กัน​ได้แล้ว​​โดยไม่เสียเปรียบอะไร​

ทรพีจึง​ไปท้าพ่อให้ต่อสู่กัน ฆ่าพ่อ​ได้สำเร็จ ​เพราะมีเทวดารักษา​เขา​และเท้า​ทั้งสี่ตามคำอธิษฐานของมัน ทรพีจึง​ได้​เป็นจ่าฝูง ในตำแหน่งของพ่อ แม่ก็​สามารถคืนสู่อิสรภาพเช่นเดิม มีลูกของตน​เป็นจ่าฝูง แม่มี​ความสุขมาก

อ้อ อ้อ อ้อ เสียงควายร้องดังเข้ามากึกก้องแทบแก้วหู​จะแตก ​พร้อม​กับเสียงกีบเท้ากระทบกระดานพื้นรถ ​และเสียงดิ้นพยายามหนี ดังอยู่​ไม่ขาดระยะ จนตะวันโผล่จากขอบฟ้าขึ้น​มา พบว่ายังมีควายอีกจำนวนหนึ่ง​ยังไม่​ได้ขึ้น​รถสิบล้อจอดอยู่​ใกล้ กันจำนวน 3 คัน

เดียวนี้เศรษฐกิจเราแย่ ผู้​ที่มีควายเหล็กหรือรถไถนาเดินตามหลัง ​ซึ่ง​ใช้เครื่องจักร​พร้อมรถ​และจักรสำหรับไถนา ​ซึ่งนิยมกันมาก​และชาวนาจึงขาย​ความ​และวัวออก​ไป ​เพราะ​ต้องเลี้ยงดู ​ต้องตัดหญ้าให้กิน ​เนื่องจากพื้น​ที่ปลูกหญ้าไม่มี พื้น​ที่ทำนาน้อยลง เกษตรกรเปลี่ยนพื้น​ที่นา​ไปปลูกยางพาราแทน ​ซึ่งให้ผลผลิตต่อปีในสภาพเช่นนี้​ได้ดี

ตามหลักเศรษฐกิจพ่อเพียง ประ ชาชน​ต้องการ​ที่​จะจำหน่ายควายเหล็กออก​ไป ​ซึ่งไม่​สามารถรับสภาวะน้ำมันแพง​ได้ ​และการซ่อมแซม​ได้ กลับ​ไปไถนาด้วยวัว ด้วยควายเช่นสมัยก่อน ​ซึ่งวัวควาย​ต้อง​ใช้แรงงาน​โดยไม่​ต้องเสียค่าน้ำมัน กินหญ้า ดื่มน้ำ ​ซึ่งราคาต่ำกว่าน้ำมัน

*นอกจากนี้ควายยังมีประโยชน์อีกมากมาย​ เช่น เนื้อหนัง ​เขาของควายกลาย​เป็นสินค้าบริโภคอย่างดี ช่วยให้เศรษฐกิจพื้นตัว​และดำรงอยู่​​ได้ มูลของควายกลาย​เป็นปุ๋ยชีวภาพอย่างดี ​ที่​สามารถปรับปรุงดินสู่สภาพธรรมชาติ​ได้ดี ทำให้พื้น​ที่อุดมสมบูรณ์ด้วยแร่ธาตุ​และวิตามิน ​และสารอาหารอีกหลายชนิด บริษัทบางแห่งผลิตอาหารเนื้อกระป๋องจำหน่าย

​แต่ควายนั้น​​เป็นตัวอย่างของ​ความอดทน ​ความซื่อสัตย์ ​ความขยัน ​และการ​ใช้แรงงาน​ได้ดุจเช่นเดียว​กับชาวนา​ที่​เป็นกระดูกสันหลังชาติ ​ซึ่งนักการเมืองสมัยก่อน นั้น​เห็นคุณค่า​และ​ความสำคัญของชาวนา จึงกล่าวเช่นนี้ ​เขาให้เกียรติยกย่อง เทิดทูนชาวนา ต่าง​กับทุกวันนี้ นักการเมืองเรียกชาวนา ​ซึ่ง​เป็น​ส่วนสำคัญของชาติว่า "รากหญ้า" ​ซึ่งหมายถึง​ส่วน​ที่อยู่​ลึกในดิน ไม่มีคุณประโยชน์มากนัก อาจ​จะไม่มี​ความรู้​ความ​สามารถ ​ใคร​จะหลอกอย่างไรก็​ได้ คล้าย​กับว่า ชาวนา​เป็นสิ่ง​ที่​ที่อยู่​ในชั้นต่ำสุด ​เป็นสิ่งไม่มีค่าอันใด มิ​ได้ช่วยเหลืออะไร​ มี​แต่​จะหลอกลวงให้​ได้รับ​ความเสียหาย ในการทำร้ายผู้อื่น กลาย​เป็นเครื่องมือต่อรอง ​และต่อสู้ในทางการเมือง เช่นหลอกให้หลงในประชานิยม แล้ว​หาโอกาสปล้นชาติ ทำลายชาติ

สมศักดิ์ต้มน้ำร้อนสุก หยิบถ้วยกาแฟกดน้ำร้อนจากกาน้ำออกเกินกว่าครึ่งถ้วยชา แล้ว​ฉีกซองกาแฟ​เขาทะลุเทลง​ไป ​ใช้ช้อนกวน​และคนให้น้ำ กาแฟ ​และน้ำตาล​และเนยเข้ากัน​เป็นเนื้อเดียวกัน นำมันมานั่งโต๊ะหน้าบ้าน​พร้อมข้าวเหนียว​และปาท่องโก 1 ตัว

แม่ควาย​กับลูกควายถูกนำขึ้น​รถรั้งท้ายสุด

คนงานคนแรกไล่ลูกควายขึ้น​รถก่อน คนงานอีกคนไล่แม่ควายตามหลัง ลูกควายขัดขืนใจไม่ยอมขึ้น​​ไปบนรถเกินกว่า​ที่ขึ้น​มาแล้ว​ คนงานคนแรก​ใช้ไม้ตีตะโพกลูกควายสุดแรงไม้หักติดมือลูกควายร้องเสียงสั่น แม่ควายสงสารลูกของมันจึงกระโจนขวิดคนงานคนแรกล้มลง ลูกควายวิ่งลงจากบันใดรถด้วย​ความตกใจระคน​ความกลัว ทำให้คนงานคน​ที่สองพลอยตกใจกระโดดวิ่งหนีลูกควาย ลูกควายไล่ตาม​ไป คนงานวิ่ง​ไปหกล้มหน้าคว่ำบริเวณคันนาใกล้รั้วบ้าน ลงบนตอไม้​ซึ่งโผล่เหนือดินเพียงประมาณคืบเศษ ๆ​ เสียบเข้า​ที่ท้องเลือดแดงฉานทันใดนั้น​ ​เขาส่งเสียงร้องด้วย​ความเจ็บปวด อย่างตกใจกลัว แม่ควายวิ่งตามลูกควาย​ไป​พร้อมส่งเสียงร้อง ควายตัวอื่น ๆ​ ก็พลอยตกใจ​เมื่อเห็นคนงานคนแรกโดนขวิด จึงวิ่งตามเสียงแม่ควาย​ไป บางตัวเหยียบคนงานคนแรก​ที่ล้มขวางอยู่​ ​เขาร้องลั่นด้วย​ความเจ็บปวด ​เป็นแผลเหวอะหวะเลือดติดร้อยเท้าควาย​ไปพื้นแดงฉาน

แม่ควายวิ่งทันลูกควาย​และวิ่งนำหน้า​ไปตามแนวรั้วบนคันนาจนถึงบ้านหลังหนึ่ง​ ​เมื่อแม่ควาย​ไปถึง เฒ่าแก่ผู้ซื้อควายส่งนอก ตื่นนอน​และลงมาล้างหน้า​ที่พื้นหน้าบ้าน​พอดี แม่ควายวิ่ง​ไปถึง เฒ่าแก่ตกใจกลัวตาลุกโตมองควายอย่างตกใจกลัวสุดขีด ก่อน​ที่เฒ่าแก่​จะคิดอะไร​​ได้ แม่ควายก็ถึงร่างของตาเฒ่าแก่เสียแล้ว​ แรงตะหวัด​และแรงปะทะทำให้เฒ่าแก่ล้มลง เลือดพุ่งกระจาย ​พร้อมร้องขอช่วยสุดเสียงด้วย​ความกลัว แล้ว​ก็เงียบ​ไป ​แต่ร่างยังกระตุกอยู่​ระยะหนึ่ง​แล้ว​ค่อยสงบนิ่ง​ไปแม่ควาย​และลูกควายวิ่งผ่านบ้าน​ไป สู่ท้องทุ้ง​และชวนกันเดินลง​ไปในป่าชายเล่นริมทะเลสาบควาย​ทั้งฝูง​เมื่อวิ่งลงมาจากรถ​ได้ตามเสียงแม่​ความ​ไป​และออก​ไปสู่ทุ่งมุ่งลงสู่ป่าละเมาะชายเลนริมทะเลสาบ ด้วนสัญชาตญาณควายรวมกัน​ได้​เป็นกลุ่มเดียวกัน​เพราะการอยู่​รอด ​ทั้ง ๆ​ ​ที่บางตัวไม่เคยรู้จักกันมาก่อน จึงรวมใจกันเดินตามแม่ควายลึกลง​ไปในป่าชายเลน ของทะเลสาบนั้น​ หลังจากนั้น​ไม่มีคนพูดถึงกลุ่มควายเหล่านี้เลย​

ทันใดนั้น​

สมศักดิ์​ได้กลิ่นอันตราย​กำลังใกล้เข้ามา สมศักดิ์​จะลุกขึ้น​กระโดดหนีมือตะหวัดถูกแก้วกาแฟตกแตกกระจาย กาแฟตกกระจายกระเด็น​ไปรอบ


"หยุด" ชายคนหนึ่ง​เล็งปืนมายังร่างของสมศักดิ์​พร้อมขยับเท้าเข้ามาใกล้ร่างของสมศักดิ์
สมศักดิ์เหลือบ​ไปมองอีกด้านหนึ่ง​ มีชายสองคนในชุดรัดกุม​พร้อมปืน .38 เล็งมายังร่างของสมศักดิ์ในท่า​พร้อม​ที่​จะเหนี่ยวไก

"มอบตัวเสียดี ๆ​ " ตำรวจนอกเครื่องแบบคนหนึ่ง​ตะคอก

"​จะจับเรื่อง​อะไร​พี่" สมศักดิ์ถาม

" มือปืนรับจ้างฆ่าคนอย่างคุณสมควรรับโทษทัณฑ์ตามกฎแห่งกรรม​ได้แล้ว​"

"...​...​...​.."

...​...​...​...​...​...​