นิตยสารรายสะดวก  Regular Articles  ๑๓ สิงหาคม ๒๕๕๒
แดดร่มลมตก ชมนกชมไม้ ตอน ชวนคุยเรื่องลูกคุย
จันทน์กะพ้อ
... สวัสดีค่ะ​​ ไม่​​ได้เข้ามาคุยกันเสียนาน คราวนี้มาจึง​​ต้องคุยให้คุ้ม ขอชวนคุยเรื่อง​​ ต้นคุย เถาคุย ​​และลูกคุย ค่ะ​​ ต้นคุย​​ที่เคยเห็...
สวัสดีค่ะ​ ไม่​ได้เข้ามาคุยกันเสียนาน คราวนี้มาจึง​ต้องคุยให้คุ้ม ขอชวนคุยเรื่อง​ ต้นคุย เถาคุย ​และลูกคุย ค่ะ​

​ถ้าเอ่ยถึงลูกคุย คน​ส่วนใหญ่คงไม่รู้จัก​เพราะไม้ป่าพื้นเมืองทางจันทบุรี

ต้นคุย​ที่เคยเห็น ​จะ​เป็นเถาไม้เลื้อย ใบมันสีเขียวเข้ม

คลิกดูภาพขยาย


ต้นคุย​จะชอบขึ้น​พันต้นไม้อื่นๆ​ ลูกคุยจำนวนมากจึงมัก​จะอยู่​บนยอดไม้ ทำให้ยากลำบากในการเก็บ ​ต้องอาศัยคน​ที่ปีนต้นไม่เก่งๆ​จึง​จะปีนขึ้น​​ไปเก็บมา​ได้ เถา​และก้านมันเหนียวมากจึง​ต้อง​ใช้มีดตัด ​และ​ถ้าโชคร้าย มีมดแดงยึดครองเถาคุยต้นนี้ก็​เป็นอันอดกิน ​เพราะคง​จะหาคน​ที่ทนมดแดงกัด​ได้ยาก (ขนาดช้างยังกลัวมดแดงเลย​)

คลิกดูภาพขยาย


​เขาว่ากันว่าเถาคุย​ที่ขึ้น​ต้นไม้​ที่มีรสเปรี้ยวก็​จะทำให้ลูกเปรี้ยวมาก​ไปด้วย อย่างเช่น ต้นแต้ว ​แต่​โดยธรรมชาติลูกคุย​จะมีรสเปรี้ยวอยู่​แล้ว​ น้อยต้นนัก​ที่​จะมีรสหวาน ดังนั้น​บางคน​เขาจึงเก็บลูกคุยตอน​ที่ยังห่ามๆ​อยู่​มาดองเกลือ ก็​จะมีรสฝาดเค็มเปรี้ยว

คลิกดูภาพขยาย


ลูกคุย​เป็นผลไม้ป่า​ที่คนทำสวนทางจันทบุรี​ส่วนใหญ่​จะรู้จัก มีคุณพ่อของ​เพื่อนคนหนึ่ง​ก่อน​ที่ท่าน​จะเสียชีวิตก็ร้องอยากกินลูกคุย ให้ลูกหลาน​ไปหามาให้กิน พวกเราจึง​เอามาล้อกันว่า หาก​ใครยังไม่เคยกินลูกคุยก็ยังตายไม่​ได้

คลิกดูภาพขยาย


ในสมัยก่อน ลูกคุยหากินกัน​ได้ง่าย มีอยู่​ทั่ว​ไปตามป่ายาง (หมายถึงสวนยางพารา สมัยก่อน​จะเรียกว่า ป่ายาง ​เพราะ​จะมีพันธุ์ไม้ป่าต่างๆ​เบียดเสียดขึ้น​จนเต็มแน่น​ไปหมด นี่​เป็นผลดี​ที่ทำให้ป่ายางอุดม​ไปด้วยพืชพันธุ์ไม้ป่านานาชนิด) ​แต่ปัจจุบันเรา​จะหาลุกคุยกินก็ค่อนข้างยาก ​เนื่องจากสูญหาย​ไปมาก​เพราะการทำป่ายางให้​เป็นสวนยางประการหนึ่ง​ ​และการ​ที่ป่าถูกทำลาย​ไป​เป็น​ส่วนมากก็​เป็นอีกประการหนึ่ง​ ​แต่ก็ยังมีคน​ไปเสาะหาลูกคุยมาขายจน​ได้ ​แต่ก็ราคาค่อนข้างแพง ประมาณพวงละ 30 บาท​ (5-7ผล) ลูกคุย​จะมีผลปีละครั้งในช่วงหน้าร้อน ประมาณเดือนเมษายน พฤษภาคม

อัน​ที่จริงลูกคุยก็ไม่​ได้อร่อยมากมาย​ เนื้อน้อยติดเมล็ด มีเมล็ดค่อนข้างมาก ​และมียางสีขาว​ที่เปลือก ​แต่การกินก็​เป็นเสมือนหนึ่ง​การระลึกถึง​ความหลังในวัยเด็ก​ที่​ได้วิ่งเล่นหาผลไม้ป่ากินกันนั่นเอง เด็กรุ่นหลังๆ​มานี้ก็แทบ​จะไม่รู้จักลุกคุยกันแล้ว​


---​---​---​---​---​---​---​---​---​---​---​--

คลิกดูภาพขยาย



ชื่อสามัญ- คุย (ใต้), ต้นคุย, เถาคุย, เครือ (ไทย)

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Willughbeia cochinchinensis Pierre.

วงศ์ : -

ลักษณะทั่ว​ไป : ต้น : ​เป็นพรรณไม้​ที่มีอยู่​ 2 ชนิด ชนิดแรก​เป็นพรรณไม้ยืนต้นมีขนาดกลาง ​ส่วนชนิด​ที่ 2 นั้น​​เป็นพรรณไม้เถายืนต้น

ใบ : ใบนั้น​​จะหนา ​และ​เป็นไม้ร่ม​ได้ดีมาก

ดอก : ​จะออก​เป็นช่อเล็ก ๆ​ สีเหลือง

ผล : ​จะมีลักษณะกลมโต มีขนาดท่าผลหมากดิบเขื่อง ๆ​ ​และมีรสเปรี้ยวจัด ​เมื่อผลสุก​จะ​เป็นสีเหลือง พรรณไม้นี้มียางมาก

​ส่วน​ที่​ใช้ : เถา ​ใช้​เป็นยา

สรรพคุณ : เถา ​จะมีรสฝาด รักษาอาการมือเท้าอ่อนเพลีย รักษาอาการประดงเข้าข้อ ​และรักษาลมในข้อในกระดูก

อื่น ๆ​ : ผล​และรากนั้น​ ​เป็นสินค้า​ที่ซื้อขายกันทั่ว​ไป ผล​ใช้​เป็นอาหาร ​ส่วนราก​ใช้ย้อมสี ให้​เป็นสีแดง

ถิ่น​ที่อยู่​ : พรรณไม้นี้มักขึ้น​เองตามป่าราบริมทางเดิน บริเวณ​ที่​เป็นดินปนทราย จากอำเภอ มะขามจนถึงทุ่งกร่าง ​และ​ที่ทั่ว ๆ​ ​ไปในจังหวัดจันทบุรีมีมาก

พจนานุกรม สมุนไพรไทย ดร.วิทย์ เ​ที่ยงบูรณธรรม

เถาคุย

ภาพถ่าย จากสวนชากชองจันทบุรี

 

F a c t   C a r d
Article ID A-3254 Article's Rate 5 votes
ชื่อเรื่อง แดดร่มลมตก ชมนกชมไม้ ตอน ชวนคุยเรื่องลูกคุย
ผู้แต่ง จันทน์กะพ้อ
ตีพิมพ์เมื่อ ๑๓ สิงหาคม ๒๕๕๒
ตีพิมพ์ในคอลัมน์ แดดร่มลมตก ชมนกชมไม้
จำนวนผู้เปิดอ่าน ๑๘๗๔ ครั้ง
จำนวนความเห็น ๘ ความเห็น
จำนวนดอกไม้รวม ๒๐
| | | |
เชิญโหวตให้เรตติ้งดอกไม้แก่ข้อเขียนนี้  
R e a d e r ' s   C o m m e n t
ความเห็นที่ ๑ : ลุงปิง [C-16067 ], [58.10.216.87]
เมื่อวันที่ : 14 ส.ค. 2552, 10.10 น.

สวัสดีครับ​คุณจันทน์กะพ้อ

เห็นลูกคุย อุ๊ยเสียว ให้เปรี้ยวปาก
ยอมอดอยาก หยุดยั้ง ยังไม่สาย
​ได้รู้เคล็ด เด็ดแท้ แฮ่..สบาย
จึงยังตาย ไม่​ได้ ไม่ใช่คุย...​

แจ้งลบข้อความ


ความเห็นที่ ๒ : ป้าหมู-นกเป็ดน้ำ [C-16068 ], [98.231.235.163]
เมื่อวันที่ : 14 ส.ค. 2552, 15.56 น.



​เป็นอีกคน​ที่ยัง nullตายไม่​ได้
ยัง​ต้องอยู่​ต่อ​ไปไม่​เป็นปุ๋ย
ยังอยากอยู่​ต่อ​ไป-ยังไม่ลุย
​จะอยู่​คุ้ยคำข้อ-ต่อกลอนไง
...​...​...​...​...​...​...​...​...​...​...​..
สวัสดีป้าแอ๊ด-ลุงปิง
มาดูหน้าตา"ลูกคุย"
ตอนนี้อยากเห็นหน้าตา"แม่คุย"มั่ง
...​...​...​...​...​...​...​...​...​...​...​..
​ที่เล้าหมูมีนักกลอนจากเมืองจันท์
นามแฝง"ครางแครง"
เขียนประจำ ​แต่ไม่ยอมให้ข้อมูล​ส่วนตัว

แจ้งลบข้อความ


ความเห็นที่ ๓ : Siminiciuc [C-16069 ], [193.231.18.14]
เมื่อวันที่ : 14 ส.ค. 2552, 17.07 น.

สวัสดีครับ​



​เมื่อสองสามปีก่อนตอนข้าม​ไปเ​ที่ยวอ่าวกระทิงทางฝั่ง​เขาแหลมสิงห์ มีโอกาส​ได้เห็นลูกคุย​ที่นั่นแล ​ถ้าจำไม่ผิดรู้สึกว่า​ยอดอ่อน​สามารถกิน​ได้ด้วย (จิ้มน้ำพริกหรือทำอะไร​สักอย่าง ไม่แน่ใจ) เห็นพ่อ​กับแม่เด็ดกลับมา

แจ้งลบข้อความ


ความเห็นที่ ๔ : ลุงเปี๊ยก [C-16072 ], [115.67.251.232]
เมื่อวันที่ : 14 ส.ค. 2552, 21.19 น.

สงสัยว่าทำไมชื่อ ลูกคุย กินแล้ว​คุยเก่งหรือเปล่าค้าบ

ลูกคุยสีสวยดีนะครับ​ พอ​ได้เห็นก็ถูกชะตาเลย​
​ถ้า​เอามาจัดถ่ายรูปแบบหุ่นนิ่ง น่า​จะ​เป็นแบบ​ได้อย่างเหมาะเจาะ

แจ้งลบข้อความ


ความเห็นที่ ๕ : add [C-16127 ], [117.47.196.153]
เมื่อวันที่ : 26 ส.ค. 2552, 20.16 น.

สวัสดีค่ะ​ลุงปิง ลุงเปี๊ยก ทำไมจึงชื่อลูกคุยก็ไม่รู้เหมือนกันค่ะ​ กินแล้ว​คุยไม่เก่ง กินไม่ดียางอาจติดปากน่ะ ​แต่รสชาติสะใจมากค่ะ​

ป้าหมูคะ​ หนูไม่รู้จักคุณ ครางแครง ​แต่ก็ลอง​ไปต่อกลอนในกระทู้ของ​เขาดูแล้ว​ค่้ะ

คุณซิมิคะ​ ไม่เคยรู้มาก่อนว่ายอดลูกคุยกิน​ได้ ไม่แน่ใจเหมือนกันค่ัะ ​ถ้ากิน​ได้คง​ต้องลวกแน่ๆ​เลย​ ​เพราะใบสดๆ​​ต้องมียางเยอะแน่

แจ้งลบข้อความ


ความเห็นที่ ๖ : ข้าวฟ่าง [C-16161 ], [83.78.4.183]
เมื่อวันที่ : 30 ส.ค. 2552, 21.33 น.

สวัสดีคะ​

ตอนเข้ามาครั้งแรก คิดว่า ผู้เขียน​ต้องเล่าเรื่อง​ลูกน้อยกลอยใจ​ที่​กำลังหัดพูด...​อะอะหน้าแตกๆ​ๆ​ๆ​ๆ​ๆ​...​.ไม่เคยรู้จักลูกคุยเลย​ สีสันสดสวยน่ากินจังคะ​ ไม่รู้ว่า​จะมีโอกาส​ได้เห็นของจริงอะปะ...​ขอบคุณสำหรับเรื่อง​ราวดีๆ​นี้ด้วยนะคะ​ ​เพราะมันทำให้รู้ว่า ยังมีอะไร​อีกมากมาย​ในโลกนี้​ที่เรายังไม่รู้...​มนุษย์ผู้ยังเขลา

แจ้งลบข้อความ


ความเห็นที่ ๗ : คนคุ้นเคย [C-18987 ], [101.109.34.24]
เมื่อวันที่ : 07 ก.ย. 2556, 13.58 น.

เคยกินลูกคุยปี ๒๕๑๔-๒๕๑๘ ตอนอยู่​ในป่า​ที่​เขาซุ้ม อ.แกลง ระยอง มี ๒ ชนิด ​คือ คุยควาย​และคุยไข่ คุยควายลูกใหญ่เกือบเท่าไข่ห่านสุกงอมยางแทบไม่มีรสเปรี้ยวนำหวานตาม คุยไข่ลูกกลมมีลาย​และขนาดเท่ามะเขือเปราะรสเปรี้ยวมีกลิ่นหอมไม่แรงเท่าคุยควาย ​ใครมีต้นพันธุ์บาง​จะขอซื้อไว้ปลูกอนุรักษ์ก่อนสูญพันธุ์ ขอบคุณล่วงหน้าเลย​ครับ​

แจ้งลบข้อความ


ความเห็นที่ ๘ : เปิดฟ้า ก้องหล้า [C-19255 ], [171.7.249.125]
เมื่อวันที่ : 09 ส.ค. 2558, 09.19 น.

คุณจันทร์กะพ้อครับ​

​ได้​ความรุ้เรื่อง​พืช​ได้อย่างละเอียด​พร้อมภาพประกอบสวย ๆ​ คุณ​สามารถบรรยายลักษระผลด ดอก ใบเถาว์ ​และแบงค์เชื้อวงค์ตามลักษระวิทยาศาสตร์​ได้ทำให้เข้าใจง่าย ชัดเจน กรุณาแนะนำพืชในท้องถิ่นของท่านชนิดอื่นอีกด้วยคนต่างถิ่น​จะ​ได้รู้จัก
ขอบคุณมาก ๆ​ ท่ีให้​ความรู้ ​ความจริง
สวัสดีครับ​
เปิดฟ้า ก้องหล้า

แจ้งลบข้อความ


สั่งให้ระบบส่งเมลแจ้งการเพิ่มเติมความเห็น
 ศาลานกน้อย พร้อมบริการเสมอ และยินดีรับฟังข้อเสนอแนะจากทุกท่าน  ติดต่อเว็บมาสเตอร์ได้ทางคอลัมน์ คุยกับลุงเปี๊ยก หรือทางอีเมลได้ที่ uncle-piak@noknoi.com  พัฒนาระบบ : ธีรพงษ์ สุทธิวราภิรักษ์  โลโกนกน้อย : สุชา สนิทวงศ์  ภาพดอกไม้ในนกแชท : ณัฐพร บุญประภา  ลิขสิทธิ์งานเขียนในนิตยสารรายสะดวก เป็นของผู้เขียนเรื่องนั้น  ข้อความที่โพสบนเว็บไซต์แห่งนี้ เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้โพสทั้งสิ้น