![]() |
![]() |
เรียวจันทร์![]() |
...
มหา'ลัยเหมืองแร่ และ Motorcycles Diaries เป็นภาพยนตร์ชีวิตของคนหนุ่มที่กำลังแสวงหาและเรียนรู้โลก เพื่อเป็นประสบการณ์และข้อมูลสะสมที่แต่ละคนจะ...


จากเรื่องสั้นชุดเหมืองแร่ ของ อาจินต์ ปัญจพรรค์ ที่ถ่ายทอดเรื่องราวของตนเองในวัยหนุ่ม มาเป็น ภาพยนตร์ไทยที่มีคุณภาพ โดยดำเนินเรื่องเรียบง่าย ผ่านถ้อยคำบรรยายความรู้สึกนึกคิดแบบปัญญาชนประกอบภาพเคลื่อนไหวที่งดงาม
มหา'ลัยเหมืองแร่ เริ่มเรื่องย้อนไปในปี พ.ศ.2492 เด็กหนุ่มวัย 22 ปี ผู้ถูกรีไทร์จากคณะวิศวะ จุฬาฯ และถูกบิดาส่งไปดัดสันดานยังเหมืองดีบุกที่จังหวัดพังงาซึ่งยังเป็นเมืองเถื่อน และห่างไกลมาก เขาต้องเผชิญความยากลำบากทางกายทุกอย่าง ตั้งแต่เรื่องชีวิตความเป็นอยู่ ที่หลับนอน การกินอยู่ และเรื่องชีวิตการงานที่เขาเองไม่เคยทำมาก่อน
![]() |
![]() |
|
![]() |
||
![]() |
![]() |
![]() |
หนังดำเนินเรื่องไปเรื่อยๆ โดยมีตัวละครหลักๆ เช่น นายฝรั่ง พี่จอน ไอ้ไข่ และโกต๋อง ช่วยสร้างสีสันของหนังให้ดำเนินด้วยความสนุกสนาน จนกระทั่งเด็กหนุ่มคนนี้ได้พิสูจน์ตัวเอง ผ่านการทำงานแบบผิดๆถูกๆจนกระทั่งเกิดความชำนาญมากขึ้น เด็กหนุ่มผู้ยึดถือความซื่อตรงไม่ยอมแม้แต่จะคดโกงเป็นคุณธรรมอันประเสริฐที่ส่งเสริมให้หนังเรื่องนี้มีคุณค่ามากขึ้น
![]() |
![]() |
|
![]() |
||
![]() |
![]() |
![]() |
ชีวิตที่ต้องใช้แรงงาน พอตกค่ำก็ขลุกอยู่ในวงเหล้า เล่นพนันกันพอหอมปากหอมคอ เฮฮากันไปตามประสา ทำให้ชีวิตที่เหน็ดเหนื่อยไม่เงียบหงอยในท่ามกลางธรรมชาติที่เงียบเหงา แต่เมื่อมีพบก็ต้องมีจาก เมื่อเหมืองแร่ขาดทุน และเมื่อคนทุกคนต้องจากกัน
ประสบการณ์ที่ถ่ายทอดมาเป็นตัวหนังสือ และถ่ายทอดมาเป็นภาพยนตร์ด้วยความตั้งอกตั้งใจ หนังเรื่องนี้จึงเป็นหนังไทยคุณภาพที่ได้รับรางวัลมากมาย เช่น
รางวัลสุพรรณหงส์ - ภาพยนตร์ยอดเยี่ยม ผู้กำกับภาพยนตร์ยอดเยี่ยม ผู้แสดงสมทบชายยอดเยี่ยม บันทึกเสียงยอดเยี่ยม ออกแบบเครื่องแต่งกายยอดเยี่ยม
จากชมรมวิจารณ์บันเทิง - ภาพยนตร์ยอดเยี่ยม แสดงสมทบชายยอดเยี่ยม กำกับภาพยอดเยี่ยม ดนตรีประกอบยอดเยี่ยม กำกับศิลป์ยอดเยี่ยม
![]() |
![]() |
|
![]() |
||
![]() |
![]() |
![]() |
จิระ มะลิกุล (ผู้กำกับภาพยนตร์เรื่อง "๑๕ ค่ำเดือน ๑๑") ได้กล่าวถึงการสร้างภาพยนตร์เรื่องนี้ว่า
ทำไม "เหมืองแร่" จึงกลายเป็น "มหาวิทยาลัย" ไปได้ คำอธิบายคือ "ในเหมืองแร่เราอยู่กับคนมากกว่าธรรมชาติ เราไม่มีเวลาชมอาทิตย์อุทัยหรืออัสดง แต่เราชมกันเองว่าใครมาทำงานเช้าและใครต้องติดงานบนเรือขุดตอนเย็น ดวงจันทร์ไม่มีความหมาย เดือนต่างหากที่มี แต่ไม่ใช่เดือนบนท้องฟ้า หากเป็นเดือนในปฏิทิน เราไม่ใช้เวลาชมจันทร์นอกชายคา แต่เข้าไปงมดวงจันทร์ก้นแก้วเหล้า แร่ที่ถูกขุดขึ้นมาถูกเปลี่ยนไปเป็นเงิน ขณะเดียวกับที่เกียรติยศของมนุษย์ก็ต้องถูกขุดขึ้นมาด้วยการพิสูจน์ตัวเอง อุดมการณ์และปรัชญาชีวิตผ่านการทำงานหนัก กำลังจะถูกถ่ายทอดลงบนแผ่นฟิล์มส่งผ่านมายังคนรุ่นปัจจุบันที่ความสำเร็จในชีวิตวัดกันที่ความเร็วและความสูง"
![]() |
![]() |
|
![]() |
||
![]() |
![]() |
![]() |
"ในเรื่องเหมืองแร่จะไม่มีผู้ร้ายใจอำมหิต แต่สิ่งที่เป็นผู้ร้ายคือบรรยากาศ ความเงียบเหงา เราจะทนกับสิ่งเหล่านี้ไปได้เท่าไหร่ เราจะปรับตัวอย่างไรให้เข้ากับสิ่งเหล่านี้ ถ้าปรับตัวได้เราก็จะพบว่าทุกๆ ที่ที่เราอยู่มันคือที่ที่เราสามารถเรียนรู้ได้ แผงส้มตำก็เป็นมหาวิทยาลัยได้ คนที่โยนฟืนอยู่หน้าหม้อต้มน้ำก็เป็นครูเราได้ ตาแก่คนหนึ่งที่มาอาศัยกินเหล้าเราฟรีทุกวันก็มีเรื่องมาหลอกเราทุกวัน หลอกให้เราต้องเลี้ยงเหล้าเขาทุกวัน นั่นก็เป็นอีกหนึ่งวิชาได้ เหมืองแร่คงเป็นเหมือนห้องทดลองอย่างหนึ่งที่ทำให้เราเห็นชัด เพราะมันเป็นโลกที่หลุดออกไปเลยจากโลกในกรุงเทพฯ ที่เราเคยอยู่"
ทำไมจึงมาเป็นมหา'ลัยเหมืองแร่
![]() |
![]() |
|
![]() |
||
![]() |
![]() |
![]() |
ส่วนThe Motorcycles Diaries (บันทึกลูกผู้ชาย ชื่อ ...เช) เป็นภาพยนตร์ที่สร้างจากบันทึกของเด็กหนุ่มธรรมดาๆคนหนึ่งซึ่งต่อมาได้กลายเป็นนักปฎิวัติคนหนึ่งของโลก เขาคือ เช กูวาร่า
![]() |
![]() |
|
![]() |
||
![]() |
![]() |
![]() |
ในปี ค.ศ. 1952 เด็กหนุ่มนักศึกษาแพทย์สองคน เออร์เนสโต กูวาร่า และ อัลเบอร์โต้ กรานาโด้ ซึ่งมีอายุประมาณ 23 -24 ปี ได้ใช้เวลาช่วงปิดภาคเรียนร่วมกันเดินทางผจญภัยจากบ้านเกิดของตนเองที่ อาร์เจนตินา ผ่านไปยังชิลี เปรู โคลัมเบีย และเวเนซุเอล่า โดยใช้รถมอเตอร์ไซค์คันเก่าๆ
ฉายา เช กูวาร่า น่าจะมาจากเมื่อตอนที่เขาเดินทางผ่านชิลี แล้วมีสาวๆชิลีแซวพวกเขาว่า พวกเขาน่าจะมาจากอาร์เจนตินา เพราะคนอาร์เจนตินาชอบพูดคำว่า "เช"
![]() |
![]() |
|
![]() |
||
![]() |
![]() |
![]() |
ชีวิตการผจญภัยของเชกูวาร่า ทำให้เขาได้พบเห็นความยากจน การถูกเอารัดเอาเปรียบของคนชั้นล่าง แม้กระทั่งได้พบกับคนที่เป็นคอมมิวนิสต์ ที่เหมืองแร่ในประเทศเปรู ซึ่ง เช กูวาร่าสงสารจนยอมให้เงิน 15 เหรียญแก่คอมมิวนิสต์ตกอับสองสามีภรรยา เงินนี้สาวคนรักของเชให้เขามา ก่อนหน้านี้ไม่ว่าจะถึงช่วงยากลำบากหรือ อัลเบอร์โตจะวอนขออย่างไรเขาก็ไม่ยอมควักเงินใบสุดท้ายนี้ให้
เช กูวาร่า เป็นคนมีน้ำใจ เห็นใจเพื่อนมนุษย์ เขาไม่ใส่ถุงมือแม้เมื่ออยู่ใกล้ชิด และดูแลคนเป็นโรคเรื้อนที่ซานพาโบล ในประเทศ เปรู
เช กูวาร่า เป็นคนจิตใจเด็ดเดี่ยว เขายอมลงทะเลสาปไปเก็บนกที่เพื่อนของเขายิงตกลงไปในน้ำ ทั้งๆที่เขาเป็นโรคหอบหืดประจำตัว
![]() |
![]() |
|
![]() |
||
![]() |
![]() |
![]() |
และในงานฉลองวันเกิด 24 ปีของเขาซึ่งพวกแพทย์พยาบาลและชาวบ้านจัดงานวันเกิดให้เขา เขาก็ยังสู้อุตส่าห์ว่ายน้ำข้ามแม่น้ำมาอีกฝั่งเพื่อมาฉลองวันเกิดของเขากับคนโรคเรื้อนทั้งๆที่เป็นเวลากลางคืน แม่น้ำสายนี้เป็นเส้นแบ่งแยกคนโรคเรื้อนและคนปกติธรรมดาออกจากกัน และแม่น้ำนี้ได้แบ่งแยกชนชั้นสูงและชนชั้นยากจนออกจากกัน การที่เขาซึ่งเป็นนักเรียนแพทย์ซึ่งอยู่ในชนชั้นที่สูงกว่ากล้าว่ายน้ำข้ามฝั่งไปก็เพื่อจะชี้ให้เห็นว่าเขาได้ยอมที่จะละทิ้งความสุขสบายของตนเองไปร่วมกับชนชั้นที่ทุกข์ยากนั่นเอง
ชีวิตเริ่มแรกของนักปฎิวัติคนหนึ่งซึ่ง อดทน มีน้ำใจ และเรียบง่าย กล้าเผชิญกับความยากลำบาก นับว่าเป็นเรื่องราวที่มีค่าน่าดูอย่างยิ่ง
![]() |
![]() |
|
![]() |
||
![]() |
![]() |
![]() |
หนังจบลงเมื่อเพื่อนรักสองคนลาจากกัน หนังไม่ได้บอกเล่าชีวิตต่อจากนั้นของเช ที่อีกไม่นานเขาก็เข้าร่วมการปฏิวัติกับคาสโตรที่คิวบา และเปิดการปฏิวัติต่อไปที่คองโก ก่อนจะมาถูกซี.ไอ.เอ.สังหารทิ้งที่โบลิเวีย
และที่น่านิยมอย่างยิ่งคือ เขามีการบันทึกเรื่องราว และถ่ายทอดมาให้คนรุ่นหลังได้รับรู้ เป็นเรื่องของคนเล็กๆที่ยิ่งใหญ่ได้ในเวลาต่อมา และชื่อของเขาเป็นที่กล่าวขานยกย่องของผู้คนในประเทศอื่นๆที่มิใช่ประเทศของเขาเองอีกด้วย เช กูวาร่า
เพลงประกอบในเรื่องนี้ไพเราะ เรียบง่ายและให้ความรู้สึกเป็นพื้นบ้าน สมควรอย่างยิ่งที่ได้รับรางวัลออสการ์ 2004 สาขา เพลงประกอบภาพยนตร์ยอดเยี่ยม
CAST & CREW
Gael Garcia Bernal, Rodrigo de la Serna, Mia Maestro
Directed by Walter Salles
ชีวิตของเขาทั้งสองคน เด็กหนุ่มจากมหา'ลัยเหมืองแร่ และ เด็กหนุ่มนักศึกษาแพทย์ผู้เดินทางผจญภัย เป็นเรื่องราวธรรมดาทั่วๆไปที่เราทุกคนในโลกนี้ก็ล้วนมีช่วงผ่านวัยนี้เหมือนกัน ถ้าเราบันทึกเรื่องราวของเราแต่ละคนไว้มันก็จะกลายเป็นตำนานอันน่าติดตาม แต่มันจะเป็นตำนานอันมีค่าได้หากเรื่องราวของเราเปี่ยมพร้อมไปด้วยคุณงามความดี เปี่ยมไปด้วยคุณค่าแห่งความเป็นมนุษย์ที่มีจิตวิญญาณ คงเป็นไปไม่ได้ที่คนเราจะมีแต่ความดีล้วนๆ หากแต่เพียงเมื่อความชั่วร้ายในจิตใจได้ต่อสู้กับความดีในจิตใจแล้ว ความดีจะต้องเป็นผู้ชนะต่างหาก โลกนี้จึงจะงดงาม
เมื่อวันที่ : 12 มี.ค. 2549, 13.51 น.
ผู้อ่านที่รัก,
นิตยสารรายสะดวก และผู้เขียนยินดีรับฟังความคิดเห็นต่อข้อเขียนชิ้นนี้
เชิญคลิกแสดงความเห็นได้โดยอิสระ ขอขอบคุณและรู้สึกเป็นเกียรติอย่างยิ่ง ในการมีส่วนร่วมของท่านในครั้งนี้...